روانشناسی تاریخی بس طولانی دارد چه بسا از همان خلقت انسان به وجود آمده است ؛ حتی فیلسوفان و پزشکان قدیم همچون افلاطون، سقراط و. نیز دستی بر تحلیل رفتار آدمی داشته‌اند؛ اما اگر بخواهیم به طور دقیق تر نگاهی به تاریخ روانشناسی داشته باشیم بهتر است قرن های ۱۹ و ۲۰ میلادی بررسی کنیم .
قرن ۱۹ را شاید بتوان به عنوان قرن تحول در ساختار های جهان یاد برد، قرنی پرهیاهو با انقلاب هایی چون در صنعت ، جگ جهانی اول و سپس دوم. انقلاب هایی که سبب شد انسان ها جرات یابند تا خود را از زیر سلطه پادشاهان و فرقه‌ها رها سازند به حقوق بنیادی خود مثل حق سلامت و مسکن مواظبت از خود و دیگران برسند .
در طی این دو قرن نه تنها انسان ها متوجه وم و کاربرد علم روانشناسی و روانشناس شدند بلکه تمام علوم و رشته ها پیشرفت چشمگیری را تجربه کردند که اکنون به مبحث روانشناسی خواهیم پرداخت .
در قرن نوزدهم تفکر علمی در بیشتر کشورهای اروپای غربی به ویژه انگلستان فرانسه و آلمان روبه توسعه بود. هیچ یک از این کشورها نسبت به ابزارهای علمی مورد نظر که به کار گرفته می شدند، جاه طلبی حساسیت یا خوش‌بینی انحصار طلبانه نداشتند.
پس چرا روانشناسی آزمایشی از آلمان شروع شد ؟!
تاریخ فکری آلمان در طول یک قرن راه را برای علم روانشناسی آزمایشی هموار کرده بود فیزیولوژی آزمایشی به گونه‌ای استوار استقرار یافته بود ،در واقع آلمان رویکرد استقرایی داشت برخلاف دیگر کشورها که رویکردی قیاسی داشتند.
1-سنت آلمانی
در این مکتب روانشناسان روانشناسی دین را پیشرفت دادند در آلمان این رشته بیشتر زمینه کار و در قلمرو بحث فیلسوفان و عالمان الهیات بود و دیدگاه روانشناختی در مقایسه با موضوع الهیاتی در درجه دوم از اهمیت قرار داشت.
نمیشود از مکتب آلمان گفت و آنرا معرفی کرد و در ابتدا حرفی از "ویلهلم وونت" نزد
شخصی که اولین آزمایشگاه روانشناسی را در سال 79 در لایپزینگ المان بنیان گذاشت
اما آغاز گر آن شخصی به نام "گستاو تئودور فخنر" است.
کتاب -عناصر پسیکو فیزیک فخنر- در سال ۱۸۶۰ منتشر شد یعنی دست کم ۱۵ سال پیش از آن که "وونت" چنان که گفته اند روان شناسی را آغاز کند. خود "وونت"نوشت که کار "فخنر" نشانگر نخستین پیروزی» در روانشناسی آزمایشی بوده است.
هدف "وونت" این بود که روانشناسی را به عنوان یک علم مستقل رواج دهد.
در طول سال‌های ۱۹۰۰ به بعد علوم مختلف از جمله روانشناسی پیشرفت چشمگیری داشت چرا که شرایط جامعه به گونه ای در حال تغییر بود روانشناسان زیادی فعالیت‌های خود را گسترش دادند یکی از آنها " اوزوالد کوپله " بود ایشان -مکتب وزبورگ- را مطرح کردند، و همچنین ایشان در ابتدا پیرو "وونت" بود اما بعد ها روش خود را عوض کرد و در تمام مدت اشتغالش به روانشناسی درباره مسائلی کارکرد که روانشناسی "وونت" آنها را نادیده گرفته بود.
مکتب فرانکفورت
در رابطه با نظریه انتقادی، نام مکتبی آلمانی است که در دهه ۱۹۳۰ (میلادی) توسط "ماکس هورکهایمر"در قالب یک انجمن پژوهش‌های اجتماعی در فرانکفورت تأسیس شد. عمده فعالیت این مکتب در زمینه‌های مربوط به فلسفهٔ علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی و نظریهٔ اجتماعی نئومارکسیستیاست.
این مؤسسه تحقیقات خود را بر پایه بینش "کارل مارکس" و "زیگموند فروید" انجام داده است.
2-سنت انگلیسی آمریکایی
نگاه تجربی و آزمایشگاهی به دین و نگاه توصیفی در مطالعات دینی مهم ترین ویژگی این سنت است.
زیگموند فروید
جزو ۱۰ دانشمند مطرح جهان در قرن ۲۰ است که هنوز پس از سال های طولانی نظریاتش مطرح است.
وی پزشک و عصب‌شناس اتریشی است که پایه‌گذار و پدر علم روانکاوی شناخته میشود.
روانکاوی روشی درمانی در روانشناسی است.
"فروید"با بیان مفهوم ناخودآگاه و ارائه نظریات مختلف در این زمینه مسیر جدیدی را در روانشناسی باز کرد.
کارل گوستاو یونگ
فیلسوف و روانپزشک اهل سوئیس بود که با فعالیتش در روانشناسی و ارائهٔ نظریاتی تحت عنوان روانشناسی تحلیلی شناخته میشود. به تعبیر فریدا فوردهام» پژوهشگر آثار یونگ: هرچه فرویدناگفته گذاشته، یونگ تکمیل کرده‌است.»
"یونگ" بعضی از معروف‌ترین مفاهیم روانشناسی را ابداع کرده که از آثار مهم او میتوان به روانشناسی ضمیر ناخودآگاه، تحلیل رویا، ناخودآگاه جمعی و کهن الگو ها و. اشاره کرد.
ای.بی.تیچنر
روانشناسی انگلیسی است و شخصی بود که نظام فکری وونت را از آلمان به آمریکا انتقال داد اما در عین حال که می‌گفت یکی از پیروان وفادار وونت است مطالب را به طور کلی دگرگون ساخت و رویکرد خود را به نام _ساخت‌گرایی_ عرضه کرد.
فرانسیس گالتون
روانشناسی آمریکایی که با کارهای خود درباره مسائل مربوط به وراثت ذهنی و تفاوتهای فردی در ظرفیت یا توان انسانی روح تکامل را به نحو موثر در روانشناسی دمید "گالتون" از هوشی فوق العاده و اندوخته‌های از اندیشه‌های بدی برخوردار بود محدودی از زمینه‌هایی که او مورد بررسی قرار داد عبارتند از اثر انگشت که نیروی پلیس از آن برای مقاصد شناسایی استفاده کرد و توزیع جغرافیایی، مد.
همچنین وراثت ذهنی که "گالتون" اولین کتاب مهم خود را در حیطه روانشناسی نبوغ ارثی بود در سال ۱۸۶۹ منتشر کرد این کتاب بشدت داروین را تحت تاثیر خود قرار داد
گالتون روشهای آماری را تدوین کرد و همچنین مبدع آزمونهای روانی بود و از تصویر سازی ذهنی در پرسشنامه های روانشناختی استفاده نمود
تا حدود ۱۹۰۰ روانشناسی در ایالات متحد امریکا ویژگی خاص خود را یافته بود متمایز از روانشناسی و ساخت گرایی تیچنر که هیچ یک از آنها با هدف یا سودمندی کارکرد هوشیاری کاری نداشت جنبش ساختارگرایی که از کارهای داروین و گالتون تکامل یافته بود به جای ساختار یا محتوای فرایندهای هوشیار بر چگونگی عمل این فرایندها تاکید داشت.
3-سنت فرانسه
عمده مساعدت دانشمندان فرانسوی در زمینه روانشناسی دین آثاری است که در حیطه روانشناسی مرضی عرضه کرده‌اند این مکتب بزرگترین آسیب شناسان را در خود پرورش داد از جمله ژان مارتین و شارکو
پیر ژانه:
روانپزشک فرانسوی. شهرت او به‌سبب آثار جامعش در زمینۀ روان‌رنجوری است. نخستین تحقیقات او بر روان‌سُستی (ضعف روانی)متمرکز بود و این اصطلاح را برای توصیف اضطراب، هراس و اختلالات وسواسی به‌‌کار برد. نظریۀ جامعی دربارۀ رشد تدوین کرد، مبنی بر این‌که رفتارهای نابهنجار و روان‌پریشی‌ها ناشی از شکست شخص در یکپارچه‌سازی کامل عملکردهای روانشناختی وابسته به یک مرحلۀ خاص از رشد تدوین کرد. از مهمترین آثار او: روان‌رنجوری و عقاید ثابت؛ وسواس و ضعف روانی؛ روان‌رنجوری‌ها.
ژان پیاژه :
روانشناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی-زبانِ سوئیسی بود که به خاطر کارهایش درروان‌شناسی رشد و شناخت‌شناسی شهرت یافته‌است، از جمله نظریه رشد مرحله‌ای پیاژه.
کاربرد تئوری پیاژه برای آموزش:
آموزگار نباید بکوشد تا دانش به کودک تحمیل شود بلکه باید موضوعاتی بیابد که کودک را برانگیزد و علاقه او را جلب کند و سپس بگذارد خود کودک به تنهایی مسائل را حل نماید.
4-روسیه
یکی از مهمترین افراد و روانشناسان موثر در مکتب روسیه میتوان به " ایوان پتروویچ پاولف" اشاره کرد
کار "پاولف"در زمینه یادگیری کمک کرد که تداعی گرایی از کاربرد سنتی خود با اندیشه های ذهنی ، به ترشحات بزاقی و حرکات ماهیچه ای کمیت پذیر و عینی تغییر یابد در نتیجه کار پاولف راه جدیدی برای پژوهش رفتار و وسیله ای برای کنترل و تغییر آن در اختیار جان بی واتسون قرارداد
یکی از پژوهش های مهم پاولف در زمینه بازتاب های شرطی بود که به سبب آن جایزه نوبل را نیز دریافت کرد
وی همچنین بازتابهای متداعی را مطرح نمود .
منابع:
https://www.asriran.com/fa/news/255777/تاریخچه-روان-شناسی-در-جهان
کتاب تاریخ روانشناسی نوین تالیف: شولتز
درباره این سایت